انواع قوس در معماری

قوس یا طاق ساختارهای منحنی شکلی هستند که وزن دهانه را حمل کرده و آن را به طور یکسان به دیواره ها و یا پایه های دوطرف قوس توزیع می کند. قوس ها بخش عمده ای از معماری و ساخت و ساز از دوران باستان بوده و در طول دوران تاریخی توسعه یافته اند.  مدل های مختلفی از قوس در معماری همچون قوس نیم دایره، بیضوی، جناغی، کمانی و غیره وجود دارد که هرکدام ویژگی ها و مشخصات خاص خود را داشته و برای سازه های مختلف مناسب است. در این مقاله هدف آشنایی با انواع قوس در معماری و ویژگی های هرکدام می باشد تا شما انتخاب راحت ‌تری برای سازه ها و پروژه های معماری خود داشته باشید. همچنین می توانید برای دانلود آبجکت های معماری به سایت معمار آنلاین که مرجع کامل دانلود آبجکت و پلان معماری از جمله صحنه آماده تری دی مکس، پست پروداکشن و پرسوناژ و غیره می باشد مراجعه نمایید.

 دسته بندی قوس ها براساس شکل و عملکرد

قوس ها براساس شکل و عملکرد به سه دسته ی قوس ساده، قوس ترکیبی و قوس تزئینی تقسیم می شوند:

قوس ساده

قوس‌های ساده به آن دسته از قوس‌ها گفته می‌شود که دارای یک منحنی ساده و بدون پیچیدگی هستند و بیشتر برای کاربردهای سازه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. این قوس‌ها معمولاً از یک نوع منحنی استاندارد تشکیل شده‌اند و در طراحی آن‌ها هیچ ترکیب خاصی از اشکال مختلف وجود ندارد. به طور کلی قوس های ساده برای سازه هایی که نیازمند تحمل بار زیادی هستند کاربرد دارند.

قوس ترکیبی

قوس‌های ترکیبی به آن دسته از قوس‌ها گفته می‌شود که در طراحی آن‌ها از ترکیب چندین نوع منحنی مختلف یا استفاده از اشکال مختلف برای ایجاد یک قوس با ویژگی‌های خاص بهره گرفته می‌شود. این قوس‌ها معمولاً برای ایجاد طرح‌های پیچیده ‌تر یا کاربردهای خاص‌تر طراحی می‌شوند. قوس های ترکیبی برای فضاهای خاص و پیچیده که نیاز به فرم های خاص دارند بسیار مناسب است.

قوس تزئینی

قوس های تزئینی یک هویت بصری برای بنا ایجاد کرده و بیشتر جنبه ی زیبایی شناختی دارد تا سازه ای. قوس‌های تزئینی به‌ طور معمول در طراحی‌های داخلی یا در بخش‌هایی از ساختمان‌ها به‌عنوان جزئی از تزئینات نما مورد استفاده قرار می‌گیرند. شما همراهان گرامی می توانید از آبجکت های مختلف معماری موجود در سایت معمار آنلاین همچون تری دی مکس و پست پروداکشن یا پاورپوینت معماری برای طراحی داخلی ساختمان یا صحنه آماده نمای ساختمان خود استفاده کرده و انواع قوس ها را با توجه به نیاز سازه و کاربرد آن به کار ببرید.

معرفی مهمترین انواع قوس در معماری

قوس نیم دایره (رومی)

 قوس نیم دایره ساده‌ترین و قدیمی‌ترین نوع قوس است که شکل نیم‌دایره‌ای دارد. این قوس به دلیل شکل ساده و متقارن خود می تواند فشار و بار را به طور مساوی بر روی پایه‌ها توزیع کند. قوس نیم دایره در معماری رومی و رنسانس به‌ طور گسترده برای ساخت سازه های عظیم مانند پل ها و دروازه ها استفاده می شده است و ساخت آن به نسبت سایر قوس ها ساده تر و راحت تر می باشد.

قوس جناغی (تیزه دار)

قوس جناغی یا تیزه دار از دو منحنی که در یک نقطه ی تیز در بالا به هم می رسند تشکیل شده است. این قوس قدرت تحمل بار بیشتری نسبت به قوس نیم دایره داشته و برای ساختمان هایی با ارتفاع بالا بسیار مناسب است. قوس جناغی امضای معماری گوتیک و اسلامی نیز می باشد، زیرا از این قوس در معماری اسلامی و همچنین درساخت کلیساهای گوتیک بلند و با شکوه استفاده شده است. علاوه بر این ها قوس جناغی به دلیل شکل خاص و نوک تیز آن زیبایی و جلوه ی ویژه ای به ساختمان می بخشد.

قوس بیضوی

قوس بیضوی قوسی است که براساس شکل بیضی طراحی شده و برخلاف قوس نیم دایره دارای انحنای متغیر می باشد. انحنای خاص قوس بیضوی باعث شده تا این قوس بتواند بار را به طور موثرتری در سرتاسر خود توزیع کند از این رو استفاده از این قوس برای دهانه‌های بزرگ و بلند بسیار مناسب و کاربردی است. از دیگر کاربرد های قوس بیضوی برای دروازه ها، ورودی های خاص و با شکوه، پنجره، طاق و سقف می باشد. قوس بیضوی به دلیل شکل زیبایی که ایجاد می کند انتخابی مناسب برای فضاهای مدرن و کلاسیک است.

قوس کمانی یا شکسته

قوس کمانی شکلی از یک بخش دایره را دارد که کوچکتر از نیم دایره است. انحنای قوس کمانی از نیم دایره کمتر بوده و همچنین کم عمق تر نیز می باشد به همین دلیل سطح اتکای وسیع تری داشته و نیروی وزن را به طور موثرتری توزیع می کند. قوس کمانی برای دهانه‌های بزرگ ‌تر مناسب ‌تر است، در حالی که قوس نیم‌ دایره بیشتر برای دهانه‌های کوچک ‌تر استفاده می‌شود. دربسیاری از پل های قدیمی سنگی و آجری از قوس کمانی استفاده شده است. قوس های کمانی ترکیبی از هنر و معماری هستند زیرا می توانند ظاهری زیبا و متعادل به ساختمان ها و سازه ها ببخشند. 

قوس های تو در تو

قوس‌های تو در تو در معماری ساختاری هستند که در آن قوس‌ها داخل یکدیگر قرار می‌گیرند، یکدیگر را احاطه می کنند یا در هم تنیده می شوند. قوس‌های تو در تو می‌توانند تنوع و زیبایی به معماری اضافه کنند و با ترکیب شکل‌ها و بافت‌های مختلف، یک نمای منحصر به فرد ایجاد کنند. این قوس ها می‌توانند به افزایش قدرت و پایداری ساختار کمک کنند. این کار با توزیع بار و ایجاد پایداری بیشتر در برابر نیروها انجام می‌شود.  در معماری اسلامی و ایرانی قوس‌های تو در تو بسیار رایج و تاثیرگذار هستند. این قوس‌ها در ورودی‌ها، پنجره‌ها و در ساختن طاق‌ها استفاده می‌شوند. 

چگونه قوس فشار وزن را به ستون ها منتقل می کند؟

قوس با تبدیل وزن به نیروی فشاری و هدایت این نیرو به صورت مایل به سمت ستون‌ها عمل می‌کند. ستون‌ها این نیرو را دریافت و به زمین منتقل می‌کنند و از حرکت افقی قوس جلوگیری می‌کنند. شکل منحنی قوس، توزیع مؤثر نیرو و انتقال وزن را تسهیل می‌کند و باعث می‌شود که قوس به طور پایدار وزن را تحمل کند.

مقایسه تحمل بار در قوس های مختلف

به طور کلی قدرت تحمل بار در قوس های جناغی (تیزه دار) و نیم دایره از سایر قوس ها بیشتر می باشد. 

فناوری های مدرن برای بهینه سازی طراحی قوس ها

امروزه معماران می توانند با استفاده از نرم  افزار های مدل سازی و شبیه سازی همچون FEM و BIM و همچنین نرم افزار های سه بعدی سازه ی مورد نظر را تحلیل، مدل سازی و شبیه سازی کرده و از انواع قوس ها با توجه به کاربرد و نیاز سازه در ساختمان استفاده کنند. معمار آنلاین بهترین مرجع دانلود آبجکت تری دی مکس و پلان اتوکد معماری و همچنین بروز ترین نرم افزار های مدل سازی و شبیه سازی می باشد که شما همراهان گرامی می توانید برای طراحی، مدل سازی و شبیه سازی سازه خود از آبجکت های موجود در این سایت بهره ببرید.

جمع بندی
وجود قوس ها در سازه های مختلف علاوه بر ایجاد جلوه های بصری زیبا و منحصر به فرد در پایداری و استحکام سازه نیز موثر می باشد. زیرا قوس می تواند بار و فشار را از دهانه به ستون و دیوارهای اطراف منتقل کند. قوس ها انواع مختلفی از جمله نیم دایره، جناغی، بیضی، کمانی و تودرتو دارند که هرکدام عملکرد و کاربرد خاص خود را داشته و می توانند وزن مشخصی از بار و فشار را تحمل کنند، از این رو انتخاب هر قوس بسته به نوع سازه و کاربرد آن دارد. شما عزیزان می توانید برای مدل سازی و شبیه سازی سازه های خود از نرم افزار ها و آبجکت های به روز و مجهز موجود در سایت معمار آنلاین استفاده کنید. زیرا معمار آنلاین بهترین مرجع برای دانلود آبجکت معماری از جمله پاورپوینت مقاله معماری، پست پروداکشن، صحنه آماده تری دی مکس ، پلان اتوکد و غیره می باشد.